منظور از گواتر سمی چیست
منظور از گواتر سمی چیست
گواتر ،گواتر مولتی ندولر،گواتر سمی چیست؟،گواتر پرکار،گواتر کم کار،گواتر سمی ویکی پدیا،گواتروژن چیست،گواتر ندولر،گواتر مولتی ندولر چیست،گواتر مولتی ندولر خطرناک است،گواتر مولتی ندولر سرد،گواتر مولتی ندولر توکسیک،گواتر مولتی ندولر پرکار،گواتر مولتی ندولر
در این مطلب از سایت جسارت می خواهیم در مورد بیماری گواتر صحبت کنیم.امیدواریم این مطلب مورد توجه و عنایت شما سروران گرامی قرار گیرد.غم‌باد یا گواتر (به انگلیسی: goitre)، به معنای هر نوع بزرگ شدگی غیرطبیعی غده تیروئید است. این بیماری علل متعددی می‌تواند داشته باشد. از اختلالات عملکردی تا علل ناشناخته در ایجاد آن می‌توانند مطرح باشند. این بیماری یکی از بیماریهای شایع است که به ویژه در نوجوانان (سنین مدرسه) از شیوع بالایی برخوردار است. این بیماری در دختران جوان و در افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می‌کنند شایعتر است. گاهی دیده شده است میزان شیوع این بیماری در خانمها ۸ برابر آقایان است.از نظر عملکردی، گواتر به سه نوع گواتر ساده، کم‌کار و پرکار تقسیم می‌شود. شایع‌ترین نوع گواتر، گواتر ساده است که در این نوع فقط اندازه غده تیروئید بزرگ می‌شود، ولی میزان هورمونهای تیروئید طبیعی است. لذا علامت چندانی بجز بزرگی غده ندارد.
گواتر چیست
بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید را اصطلاحاً گواتر گویند. نکته مهم این است که وجود این بیماری الزاماً به معنای بدکاری غده تیروئید نیست. این بیماری در صورتی رخ می‌دهد که تولید هورمون توسط غده بیش از حد طبیعی (پرکاری تیروئید) یا کمتر از حد طبیعی (کم‌کاری تیروئید) باشد یا حتی از نظر ترشح هورمون مشکلی وجود نداشته باشد. این بیماری بیانگر ابتلا به عارضه‌ای است که باعث رشد غیرطبیعی غده تیروئید شده است.
آشنایی با بیماری گواتر
این بیماری به معنی بزرگ شدن غیر طبیعی، غده تیروئید می باشد. این بیماری بیشتر در سنین نوجوانی اتفاق می افتد و همچنین دخترهای که در ارتفاع بلند زندگی می کنند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در این مقاله از سایت جسارت به علل ایجاد این بیماری، علائم و راه های درمان آن پرداخته ایم. با ما همراه شوید. این بیماری به تورم گردن بر اثر بزرگ شدن غده تیرویید گفته می‌شود. تیرویید غده ای کوچک در ناحیه گردن و مسئول ترشح دو هومون مهم T3 و T4 است. هورمونهای ترشح شده توسط تیرویید همراه جریان خون در سراسر بدن حرکت کرده و وظایف مهمی چون سوخت و ساز بدن را کنترل می کنند. این هورمون ها بر عملکرد تمام اعضای بدن از جمله قلب، مغز، عضلات و پوست تاثیر می‌گذارد. متابولیسم (سوخت و ساز) نقش موثری در دمای بدن، ضربان قلب و نحوه سوزاندن کالری دارد. اگر میزان هورمون تیرویید کافی نباشد، بدن انرژی کمتری تولید می‌کند و به اصطلاح سوخت و ساز بدن تنبل می‌شود. این بیماری علاوه بر تورم با علایم دیگری از قبیل بلع دشوار، احساس خفگی و تنگی گلو و مشکلات تنفسی همراه است.
علائم گواتر
به گزارش سایت جسارت معمولا این بیماری بدون علامت است. ولی ممکن است این بیماری با نشانه‌هایی همراه باشد. تورم گلو، تنگی گلو، مشکل بلع، سرفه، خستگی، اختلال در تنفس، تپش قلب، بیش‌فعالی، افزایش تعریق، حساسیت نسبت به گرما، افزایش اشتها، ریزش مو، عدم تحمل سرما، یبوست، فراموشی، تغییر خلق و خو و افزایش وزن از مهمترین نشانه‌های این بیماری یا کم‌کاری و پرکاری تیرویید هستند.
مبتلایان به گواتر
احتمال ابتلا به این بیماری در هر فردی امکان پذیر بوده اما افرادی که در خانواده شان سابقه بیماری تیروئید دارند بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. زنان بالا 40 سال که با نزدیک شدن به دوران یائسگی و نوجوانان به دلیل تغییرات هورمونی بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
نشانه های گواتر
خستگی عمومی و ضعف، عدم تحمل سرما، یبوست، گرفتگی صدا، صورت پف کرده، رنگ پریده از علائم عمده این بیماری هستند. و در آزمایش خون در افراد بالغ کم‌خونی نیز مشاهده می‌شود. اگر اندازه هر لب تیروئید بطور واضحی قابـل تشخیص و بزرگتر از بند آخر انگشت خود شخص باشد گواتر واضح در کار است. بر اساس تقسیم بندی سازمان بهداشت جهانی این بیماری به 4 درجه تقسیم می‌شود: درجه یک: تیروئید قابل لمس و رویت نیست حتی اگر سر به عقب خم شود این مرحله را صفر می‌نامیم. درجه دو: تیروئید قابل لمس است اگر چه قابل رویت نباشد. درجه سه: تیروئید در حال عادی، هم قابل رویت و هم قابل لمس است. درجه چهار: تیروئید از فاصله نسبتا دور بزرگ و قابل رویت است و نیازی به لمس آن نیست.
دلایل گواتر
ارث، کمبود ید در مواد غذایی، مصرف بیش از اندازه غذاهایی مانند شلغم، کلم، [ گل کلم]، کاساوا، چغندر، و علل ناشناخته دیگر . گواترها به انواع گوناگونى تقسیم بندى مى شوند که عبارتند از گواتر فامیلى، گواتر بومى ( ساده )، گواتر تک گیر، گواتر چندندولى . گواتر در جلو گردن و در داخل غده تیرویید ایجاد مى شود . غده تیرویید از دو قطعه تشکیل شده است که در جلوى ناى و حنجره قرار مى گیرد . بزرگى خوش خیم غده تیرویید که سبب افزایش حجم آن مى شود و مانند غده بزرگى در زیر گلو و گردن پدیدار مى شود، گواتر نامیده مى شود . برخلاف تصورات گذشته که به تورم غده تیروئید “غم باد” اطلاق می‌شد، این بیماری هیچ ارتباطی به استرس‌های عاطفی ندارد.
علل ایجاد گواتر
غده تیروئید شما دو هورمون اصلی تیروکسین (T-4) و تری یدو تیرونین (T-3) را تولید می‌کند. این هورمون‌ها در جریان خون شما جریان دارد و به تنظیم سوخت‌وساز بدن کمک می‌کنند. آنها میزان چربی و کربوهیدرات بدن شمارا حفظ کرده، به کنترل دمای بدن شما کمک می‌کنند، بر ضربان قلب تأثیر می‌گذارند و همچنین به تنظیم تولید پروتئین کمک می‌کنند. غده تیروئید شما همچنین کلسی تونین را تولید می‌کند که هورمونی است که به تنظیم مقدار کلسیم در خون کمک می‌کند. غده هیپوفیز و هیپوتالاموس میزان هورمون تولیدشده و آزادشده را کنترل می‌کنند. این روند زمانی آغاز می‌شود که هیپوتالاموس (ناحیه‌ای از مغز شما که به‌عنوان یک ترموستات برای کل سیستم بدن شما عمل می‌کند)، غده هیپوفیز شمارا مجبور به ترشح هورمون شناخته‌شده به‌عنوان هورمون تستوسترون تحریک‌شده (TSH) می‌کند. غده هیپوفیز شما (که در پایه مغز شما قرار دارد) بسته به میزان تیروکسین و T-3 در خون شما، مقدار مشخصی از TSH را آزاد می‌کند. غده تیروئید شما، به‌نوبه خود، تولید هورمونهای شمارا بر اساس میزان TSH دریافت شده از غده هیپوفیز تنظیم می‌کند. داشتن گواتر لزوماً به این معنی نیست که غده تیروئید شما به‌طورمعمول کار نمی‌کند. حتی زمانی که غده تیروئید بزرگ می‌شود، تیروئید شما ممکن است مقدار نرمالی از هورمون‌ها را تولید کند. بااین‌وجود، ممکن است در مورد تیروکسین تولیدی بیش‌ازحد یا کمتر از حد معمول داشته باشد و یا T-3 را نیز افزایش دهد.
رابطه گواتر و کمبود ید
ید، که برای تولید هورمون های تیروئیدی ضروری می باشد، در درجه ی اول در آب دریا و خاک مناطق ساحلی یافت می شود. در کشورهای در حال توسعه، برخی از افراد بومی یا ساکنین ارتفاعات بالا اغلب کمبود ید دارند، در این شرایط غده ی تیروئید برای بدست آوردن ید بیشتر تلاش مضاعفی کرده و در نهایت این بیماری پیشرفت می کند. کمبود اولیه ید ممکن است با یک رژیم حاوی غذاهای مهار کننده ی هورمون مثل کلم، کلم بروکلی و گل کلم، وخیم تر شود. به دلیل اینکه کمبود ید در رژیم غذایی عامل اصلی این بیماری در بسیاری از نقاط جهان است، در بسیاری از کشورها به طور معمول ید به نمک طعام و دیگر غذاها افزوده می شود.
رابطه گواتر و بیماری گریوز
هنگامی که غده ی تیروئید شما بیش از حد هورمون تولید کند (هایپرتیروئیدیسم)، ممکن است که به این بیماری منجر شود. در بیماری گریوز، آنتی بادی های تولید شده توسط ایمنی بدن تان به اشتباه غده تیروئد را مورد حمله قرار می دهند و باعث می شوند تیروکسین بیشتری تولید شود. این تحریک بیش از حد غده ی تیروئید را متورم می سازد.
رابطه گواتر و بیماری هاشیموتو
این بیماری می تواند نتیجه ی کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) نیز باشد. هاشیموتو مانند بیماری گریوز، یک بیماری خود ایمنی است. اما به جای اینکه تیروئید را به تولید هورمون بیشتر تحریک کند، باعث کم شدن بیش از حد هورمون های تیروئیدی می شود. با حس کردن سطح پایین هورمون، غده ی هیپوفیز با تولید بیشتر TSH تیروئید را تحریک کرده و باعث بزرگ شدن غده می شود.
رابطه گواتر و بیماری گواتر مولتی ندولار
در این شرایط، چندین توده ی جامد یا پر از مایع به نام ندول در هر دو طرف تیروئید رشد می کنند، در نتیجه غده ی تیروئید بزرگ و متورم خواهد شد.
علائم گواتر کم کار و پرکار
کم‌کاری ملایم تیروئید ممکن است علامت چندانی نداشته باشد و فقط در یک بررسی اتفاقی آزمایشگاهی تشخیص داده شود یا علائم غیراختصاصی مثل ضعف و بی‌حالی یا خستگی داشته باشند. کم‌کاری تیروئید در همه اعضای بدن ممکن است علامت ایجاد کند. احساس سرما، خشکی پوست، ریزش و زبری مو، شکنندگی ناخن، یبوست، افزایش مختصر وزن، اختلال در عادت ماهانه، تغییر اشتها، تغییرات خلق و افسردگی یا حتی کندی ضربان قلب و فشار خون از علائم کم‌کاری تیروئید محسوب می‌شوند.اما در پرکاری، برعکس علائم کم‌کاری دیده می‌شود، یعنی فرد دچار اضطراب و بی‌قراری، تپش قلب، تعریق، احساس گرما، عصبانیت و تحریک‌پذیری، کاهش وزن شدید و افزایش اشتها، افزایش دفعات اجابت مزاج، اسهال، تغییر در عادت ماهانه در خانمها، بی‌نظمی ضربان قلب، افزایش فشار خون و ریزش مو‌ها و تغییراتی در بستر ناخن‌ها یا بیرون زدن کره چشم یا خیرگی در نگاه، در موارد پیشرفته دوبینی و اشک ریزش و اختلال در دید ممکن است گردد.
آزمایش های تشخیصی گواتر
پزشک می تواند به سادگی غده تیروئید بزرگ شده را با لمس گردن تان تشخیص دهد. همچنین در برخی موارد، وی قادر به لمس گره ها نیز می باشد. مراحل تشخیص گواتر می تواند شامل موارد زیر شود: – آزمایش هورمونی: آزمایش خون می تواند میزان هورمون های تولید شده توسط تیروئید و هیپوفیز را تعیین کند. اگر تیروئید شما کم کار باشد، سطح هورمون های آن پایین خواهد بود. در همان زمان، سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) بالا خواهد بود، زیرا هیپوفیز سعی می کند با تحریک غده تیروئید منجر به تولید بیشتر هورمون ها شود. گواتر مرتبط با تیروئید پر کار معمولاً با سطح بالایی از هورمون های تیروئیدی در خون و TSH کمتر از حد نرمال همراه می باشد. – تست آنتی بادی: یکی از علل گواتر تولید آنتی بادی های غیر طبیعی می باشد. آزمایش خون می تواند حضور این آنتی بادی ها را تایید کند. – سونوگرافی: تصاویر سونوگرافی نشان دهنده ی اندازه ی غده تیروئید شما و ندول های غیر قابل لمس توسط پزشک می باشند.- اسکن تیروئید: اسکن تیروئید اطلاعاتی درباره ی ماهیت و اندازه ی غده ی تیروئید فراهم می کند، اما این روش نسبت به سونوگرافی تهاجمی تر، گران تر و وقت گیرتر می باشد. – نمونه برداری (بیوپسی) :بیوپسی توسط یک سوزن ریز برای برداشتن یک نمونه ی کوچک از بافت یا مایع برای آزمایش انجام می شود که برای هدایت آن به سمت غده ی تیروئید، از سونوگرافی کمک می گیرند.
درمان گواتر
در گواتر کم‌کار یا ساده از قرص لوتیروکسین برای درمان استفاده می‌کنیم و در پرکاری نیز از دارو یا ید رادیو اکتیو یا در مواردی جراحی بهره گرفته می‌شود. در واقع در گواترهای حجیم و بسیار بزرگ و یا در مواردی که پرکاری تیروئید به درمان طبی پاسخ نمی‌دهد یا در تومور‌های تیروئید، جراحی توصیه می‌شود. البته یکی دیگر از موارد جراحی، خواست خود بیمار از نظر زیبایی است.
علل بروز گواتر چیست
ارث، کمبود ید در مواد غذایی، مصرف بیش از اندازه غذاهایی مانند شلغم، کلم، گل کلم، کاساوا، چغندر، و علل ناشناخته دیگر. گواترها به انواع گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارتند از گواتر فامیلی، گواتر بومی (ساده)، گواتر تک گیر، گواتر چندندولی. گواتر در جلو گردن و در داخل غده تیرویید ایجاد می‌شود. غده تیرویید از دو قطعه تشکیل شده است که در جلوی نای و حنجره قرار می‌گیرد. بزرگی خوش‌خیم غده تیرویید که سبب افزایش حجم آن می‌شود و مانند غده بزرگی در زیر گلو و گردن پدیدار می‌شود، گواتر نامیده می‌شود. برخلاف تصورات گذشته که به تورم غده تیروئید «غم باد» اطلاق می‌شد، گواتر هیچ ارتباطی به استرس‌های عاطفی ندارد
عوارض کمبود ید چیست
مدیا:در دوره حاملگی و زمان جنینی: سبب سقط جنین و مرده‌زایی، ناقص الخلقه متولد شدن، کند ذهنی، اختلالات حرکتی و روانی، لالی و کری نوزاد می‌شود. در کودکی: اختلال جسمی و روانی پدیدمی‌آورد و سبب کندذهنی و رشد نکردن بدن می‌گردد. در بلوغ: ایجاد گواتر و کم‌کاری تیروئید نموده و اختلال در تـکامل مغزی را بوجود می‌آورد. در بزرگسالان: موجب ضعف عمومی، کاهش سوخت و ساز بدن، لاغری، خواب آلودگی و اختلالات عصبی می‌شود. میزان احتیاج روزانه بدن به ید بین۱۵۰–۱۲۰میکروگرم که ۷۵ میکروگرم آن را تیروئید برای ساخت هورمونهای خود مصرف می‌کند.
علائم گواتر
وجود توده‌ای در ناحیه قدامی گردن که بیمار یا اطرافیان بیمار یا پزشک آن را مشاهده می‌کنند. گاهی سیاهرگهای گردن بزرگتر می‌شود و هرگاه درد ناگهانی و سریع گواتر ایجاد شود یعنی اینکه در گواتر خونریزی ایجاد شده است و گاهی نیز هیچ علامتی در فردی که گواتر دارد مشاهده نمی‌شود و گاه در گواترهای ندولی ساده و غیر سمی، پس از چند سال تغییراتی ایجاد می‌شود که به پرکاری غده تیروئید منجر شده و باعث نارسایی قلبی و سایر اختلالات خطرناک می‌گردد.
پیشگیری از گواتر
برای پیشگیری از مبتلا شدن به گواتر توصیه می‌شود از غذاهای حاوی ید بیشتر استفاده کنید و از مصرف نمک ید دار(نمک ید داری طبیعی مانند نمک دریایی که از نوع بهترین نمک می باشد) غافل نشوید. اگر در مناطق کوهستانی و ارتفاعات بیشتری از سطح دریا زندگی می‌کنید، پس نیاز بیشتری به ید خوراکی دارید. از مصرف بیش از حد سبزیجات گواتر زا بپرهیزید (به ویژه شلغم و کلم و کاساوا).
درمان گواتر چیست
اگر در خانواده و نسلهای گذشته شما، کسی به گواتر مبتلا بوده است ضرورت دارد به پزشک مراجعه کنید و مورد معاینه و آزمایش قرار گیرید. زیرا اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود، زودتر تحت درمان قرار گرفته و ریشه کن می‌شود. در صورت داشتن گواترهای ساده و معمولی مصرف قرصهای لووتیروکسین یا قرص تیروئید به راحتی در دسترس است و در ایران توسط پزشکان توصیه و تجویز می‌شود. در صورتی که مشکوک به گواتر یا ندول در تیروئید شده باشیم انجام معاینه بالینی و آزمایش‌های تیروئیدی و احتمالاً اسکن تیروئید یا سونوگرافی یا بیوپسی توسط پزشک ضرورت می‌یابد و سپس به درمان با قرص و ید رادیواکتیو یا جراحی گواتر تشویق می‌شوید. توصیه مهم اینکه، طبیعی بودن تستهای تیروئید در آزمایش خون دلیلی برنداشتن گواتر نیست و با این حالت یو تیروئید گفته می‌شود و در صورت لزوم گرفتن اسکن تیروئید بسیار ضروری است.
علت بزرگ شدن غده تیروئید یا گواتر
کمبود ید یکی از رایج‌ترین دلایل به وجود آمدن این بیماری است. فعالیت اصلی غده تیروئید جمع کردن ید از خون به منظور تهیه هورمون تیروئید است. بنابراین کمبود ید به کم‌کاری غده تیروئید می‌انجامد و در نتیجه غده هیپوفیز در مغز بیش از حد پایین بودن هورمون تیروئید را حس می‌کند و به تیروئید پیامی می‌فرستد که آن را در اصطلاح هورمون محرک تیروئید (TSH) گویند. همان گونه که از نام این هورمون مشخص است، TSH تولید هورمون تیروئید توسط غده تیروئید را تحریک می‌کند و منجر به بزرگ شدن آن می‌شود. همان طور که اشاره شد بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید را گواتر گویند. بنابراین کمبود ید یکی از علل به وجود آمدن گواتر است. التهاب تیروئید هاشیموتو یکی دیگر از علل شکل‌گیری گواتر است که رواج بیشتری دارد. در این عارضه خودایمنی غده تیروئید توسط سیستم ایمنی خود فرد تخریب می‌شود. هر چه آسیب دیدگی غده بیشتر شود، توانایی آن در تولید هورمون تیروئید کمتر می‌شود. این بار نیز غده هیپوفیز پایین بودن میزان هورمون تیروئید را حس می‌کند و برای تحریک تیروئید TSH بیشتری ترشح می‌کند. غده تیروئید در اثر این تحریک بزرگتر می‌شود و گواتر بروز می‌یابد. بیماری گریوز دیگر دلیل رایج گواتر است. در این حالت سیستم ایمنی بدن فرد غده پروتئینی به نام ایمونوگلوبین محرک تیروئید (TSI) تولید می‌کند. TSI نیز مانند TSH منجر به بزرگ شدن غده تیروئید و گواتر می‌شود. البته TSI اثر دیگری نیز دارد و تیروئید را تحریک به تولید بیش از حد هورمون تیروئید می‌کند و پرکاری تیروئید رخ می‌دهد. در چنین شرایطی غده هیپوفیز به دلیل بالا بودن میزان هورمون تیروئید ترشح TSH را متوقف می‌کند. بزرگ شدن غده تیروئید علی‌رغم پایین بودن میزان TSH همچنان ادامه می‌یابد و هورمون تیروئید آزاد می‌شود. بنابراین بیماری گریوز منجر به گواتر و پرکاری تیروئید می‌شود. گواتر مولتی ندولر نیز دیگر دلیل بزرگ شدن غده تیروئید است. در بیماران مبتلا به این اختلال، درون غده گواتر یک یا چند ندول (گره) وجود دارد که باعث بزرگ شدن غده تیروئید می‌شود. دلیل این نوع گواتر، برخلاف دیگر گواترهای اشاره شده، کاملاً شناخته شده نیست. البته علاوه بر علل شایع فوق، دلایل متعدد دیگری با رواج کمتر نیز وجود دارد که بعضی از آنها در نقص‌های ژنتیکی ریشه دارد، شماری دیگر به آسیب دیدن یا عفونی بودن تیروئید مربوط می‌شود و بقیه نیز از وجود تومور، هر دو نوع بدخیم و خوش خیم یا غیرسرطانی، نشأت می‌گیرد.
عوارض گواتر
گواتر کوچکی که مشکلات جسمی یا زیبایی ایجاد نکند، نگران کننده نیست. اما گواتر های بزرگ باعث اختلال در تنفس و بلع شده و می توانند سرفه و گرفتگی در صدا ایجاد نماید. گواتر ناشی از شرایط دیگر، مثل کم کاری یا پرکاری تیروئید، می تواند شامل طیف گسترده ای از علائم و نشانه ها باشد، از خستگی و افزایش وزن گرفته تا کاهش وزن غیر ارادی ،تحریک پذیری و اختلالات خواب.
تشخیص گواتر با سونوگرافی
یک دستگاه شبیه (مبدل) که جلوی گردن شما نگه‌داشته می‌شود. امواج صوتی به گردن و پشت شما تابانده می‌شوند و تصاویر را روی یک صفحه کامپیوتر ایجاد می‌کنند. تصاویر اندازه غده تیروئید شمارا نشان می‌دهد و اینکه آیا غده حاوی گره‌هایی است که ممکن است پزشک شما احساس نکرده باشد یا نه.
تشخیص گواتر با اسکن تیروئید
در طی یک اسکن تیروئید، شما باید یک ایزوتوپ رادیواکتیو را از طریق رگ در داخل آرنج شما تزریق کند سپس برو روی یک میز دراز کشیده و سرخود را به عقب می‌برید درحالی‌که یک دوربین خاص یک تصویر از تیروئید شمارا بر روی یک صفحه‌نمایش کامپیوتری تولید می‌کند. زمان موردنیاز برای این روش ممکن است متفاوت باشد، بسته به اینکه چه مدت طول می‌کشد ایزوتوپ برای رسیدن به غده تیروئید خود. اسکن‌های تیروئید اطلاعاتی در مورد ماهیت و اندازه تیروئید شما ارائه می‌دهند، اما آنها تهاجمی، وقت‌گیر و گران‌تر از آزمون‌های اولتراسوند هستند.
عوامل خطر بیماری گواتر
این بیماری می تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد. ممکن است در هنگام تولد یا هر زمانی دیگر در طول زندگی رخ دهد، اگرچه بیشتر بعد از 40 سالگی رایج می باشد. برخی از عوامل خطر گواتر شامل موارد زیر هستند: – کمبود ید در رژیم غذایی. مردم ساکن مناطقی که خاک آن ها غنی از ید نبوده و یا دسترسی به مکمل های ید نیز ندارند، در معرض خطر گواتر می باشند. – جنسیت مونث. از آنجا که زنان بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات تیروئید قرار دارند، احتمال گواتر در آن ها بیشتر است. – سن. با افزایش سن احتمال پیشرفت گواتر بیشتر می شود. – تاریخچه پزشکی. سابقه شخصی یا خانوادگی از بیماری های خود ایمنی خطر ابتلا را افزایش می دهد. – بارداری و یائسگی. به دلایلی کاملاً نامعلوم، مشکلات تیروئیدی در دوران بارداری یا یائسگی بیشتر رخ می دهد. – برخی داروها. بعضی از درمان های پزشکی، از جمله داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، داروهایی که برای درمان ایدز استفاده می شوند، داروهای بیماری های قلبی و روانی، خطر ابتلا را افزایش می دهند. – قرار گرفتن در معرض پرتوهای رادیواکتیو. اگر برای ناحیه گردن یا قفسه سینه تان پرتو درمانی کرده و یا طی یک آزمایش یا حادثه ای در معرض اشعه قرار گرفته باشید، خطر ابتلا در شما افزایش می یابد.
درمان دارویی گواتر
درمان این بیماری بستگی به اندازه، علائم و نشانه های آن دارد. پزشک تان ممکن است توصیه کند: – مشاهده. اگر بیماری شما کوچک است و مشکلی ایجاد نمی کند و تیروئید تان نیز به طور صحیح عمل می نماید، ممکن است پزشک تان پیشنهاد کنند که صبر نمایید. – داروها. درصورت وجود کم کاری تیروئید، برای شما هورمون تراپی با لووتیروکسین تجویز می شود. این روش نشانه های کم کاری تیروئید را کم کرده و با کاهش انتشار هورمون تحریک کننده تیروئید منجر به کوچک شدن اندازه ی این بیماری می شود. اگر غده تیروئیدتان ملتهب شده باشد، آسپرین یا یک نوع کورتون برای درمان آن تجویز می شود. برای گواتر همراه با پرکاری تیروئید، داروهایی به منظور نرمال کردن سطوح هورمون ها دریافت خواهید کرد. – جراحی. برداشتن تمام یا قسمتی از غده تیروئید (تیروئیدکتومی کلی یا جزئی) گزینه ای است که اگر گواتر خیلی بزرگ شده باشد و باعث اختلال در تنفس یا بلع گردد، انتخاب می شود. در برخی موارد نیز اگر به دلیل ندول های موجود در تیروئید مبتلا به پرکاری شده باشید، جراحی پیشنهاد می شود. برای درمان سرطان تیروئید نیز جراحی کاربرد دارد. بسته به میزان تیروئید برداشته شده، ممکن است بعد از عمل جراحی به لووتیروکسین نیاز داشته باشید. – ید رادیواکتیو. در برخی موارد، ید رادیواکتیو برای درمان غده ی تیروئید پرکار استفاده می شود. ید رادیواکتیو بصورت خوراکی به بیمار داه شده و از طریق جریان خون به تیروئید می رسد، سپس سلول های تیروئیدی را از بین می برد. هدف درمان کاهش سایز گواتر می باشد اما گاهش ممکن است به کم کاری تیروئید نیز منجر شود. پس از آن اغلب هورمون درمانی با لووتیروکسین ضروری است.
